Archieven: News

De school is een van de plaatsen waar het gemakkelijk is om kinderen meer te laten bewegen. Via beweegpauzes, bijvoorbeeld.

Deze pauzes, of « Brain Breaks » zoals ze in verschillende andere landen genoemd worden, zijn kleine intermezzo’s van 5 tot 10 minuten tijdens de les, gevolgd door een omkaderd tot rust komen. Er is weinig plaats voor nodig en ze hebben voordelen op lichamelijk, sociaal en cognitief niveau.

Indien regelmatig uitgevoerd, dagelijks of meermaals per week, zouden beweegpauzes het niveau van fysieke activiteit bij kinderen verhogen, een gemoedelijke en ludieke klassfeer bevorderen en de concentratie en het leervermogen van het kind verbeteren. 

De term « PAPS » werd bedacht door een jonge leerkracht, Stéphanie Cloes. Zij ontwikkelde verschillende materialen zoals video’s, bewegingskaartjes, rustkaartjes etc.

Geïntrigeerd door het concept besloot het Viasano-team om samen te werken met de leerkracht en het idee aan de projectleiders voor te stellen tijdens de eerstkomende trainingssessie. En met succes! Er loopt momenteel een proefproject van 3 maanden in Moeskroen waarbij 6 leerkrachten uit het kleuter- en lager onderwijs een opleiding kregen om de beweegpauzes in hun klas toe te passen.

Voorbeeld van een bewegingskaartje

Deze nieuwe video focust in 2 minuten op de betrokkenheid van alle partijen – verkozenen, projectleiders, experten, instellingen, partners, lokale actoren, gezinnen en kinderen – bij de creatie van een omgeving die de gezonde keuze voor gezinnen en kinderen gemakkelijk maakt om zo overgewicht te voorkomen.

Het eerste in zijn soort! In november 2016 werd voor de eerste keer het niveau van fysieke activiteit (FA) van de Belgische jeugd op een systematische wijze beoordeeld met als doelstelling een overzicht te bekomen dat vergelijkbaar is met dat van 37 andere landen. Tegelijk werden andere gezondheidsgedragingen (bijv. sedentariteit), gezondheidsuitkomsten (bijv. obesitas) en de determinanten van FA en gezondheid (bijv. familiale en structurele omgeving) geëvalueerd.

Dit rapport (1) presenteert niet alleen een stand van zaken maar is ook bedoeld als basis voor publieke en politieke discussie en als startpunt voor het identificeren van nieuwe mogelijkheden voor het Belgische onderzoeksveld.

Ontstaan en actoren: Het rapport is een initiatief van “Active Healthy Kids Belgium”, dat deel uitmaakt van het netwerk “Active Healthy Kids Global Alliance” (38 landen op 6 continenten). De doelstelling van het netwerk is om kennis te delen via rapporten en FA bij jongeren wereldwijd te stimuleren.

Dit rapport werd geproduceerd door een groep van onderzoekers van 3 Belgische universiteiten (KU Leuven, Universiteit van Gent en Universiteit van Luik) en het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP), in consensus met een klankbordgroep met vertegenwoordigers uit het veld van lichamelijke opvoeding, sport, onderwijs, voeding etc.

De methodologie: In dit rapport werd een beoordeling gegeven voor 11 indicatoren. Deze beoordelingen zijn tot stand gekomen na analyse van de meest recente nationale en regionale gegevens op het gebied van FA en gezondheid zoals de Voedselconsumptiepeiling (WIV-ISP 2014), de studie Health Behaviour School-aged Children (HBSC 2014), en enkele andere, voornamelijk Vlaamse studies (waar meer gegevens beschikbaar zijn). Elke indicator kreeg een score toegediend van A tot F, in functie van het % kinderen dat de internationale richtlijnen haalt.

(A = 100-81%; B = 61-80%; C = 41-60%; D = 21- 40%;
F = 20- 0%; INC = Incomplete Data/we beschikken over te weinig valide Belgische gegevens)

Naast het algemene cijfer kon ook een min (-) of plus (+) worden toegevoegd op basis van de aan- of afwezigheid van substantiële verschillen (≥5%) tussen geslachten, regio’s (Vlaanderen versus Wallonië), of sociaaleconomische status (SES).

De resultaten: Onderstaand overzicht maakt duidelijk dat, wat betreft de onderzochte variabelen, de huidige stand van zaken voor de Belgische jeugd verre van optimaal is. Bovendien konden verschillende indicatoren niet voldoende objectief geëvalueerd worden. 

Fysieke activiteit

1. Totale fysieke activiteit. Score = F+
2. Georganiseerde sportparticipatie. Score = C-
3. Actief spel. Score = C+
4. Actief transport. Score = C-

 

Gerelateerde gezondheidsgedragingen

5. Sedentair gedrag. Score D-                         
6. Eetgedrag. Score  = INC

Gezondheid

7. Gewicht. Score = D

Invloeden op fysieke activiteit en gezondheid

8. Familie en vrienden (aanmoediging, voorbeeldfunctie). Score = INC
9. School (lesuren lichamelijke opvoeding). Score = B-
10. Gebouwde omgeving (omgeving die FA stimuleert). Score = INC
11. Overheid. Score = C+

Uitleg: De indicator “totale fysieke activiteit” scoort F+ omdat maximum 20% van de jongeren de internationale richtlijn van ≥60 minuten matige tot zware fysieke activiteit per dag halen (Voedselconsumptiepeiling 2014). Het teken + geeft aan dat er een merkbaar verschil tussen de jongste leeftijdsgroep (3 tot 5 jaar), waarbij 96% de internationale beweegnorm haalt (minstens 180 minuten per dag fysiek actief zijn, ongeacht de intensiteit), en lagere schoolkinderen of adolescenten (respectievelijk 7 en 2%). Kinderen en adolescenten tussen 6 en 18 jaar moeten minstens 60 minuten per dag matig tot intens fysiek actief zijn. 

Het rapport stelt de volgende strategische aanbevelingen voor:

• Een brede school benadering welke het mogelijk maakt om te bewegen voor, tijdens, en na schooltijd, inclusief kwalitatieve lesuren lichamelijke opvoeding, het aanbieden van beweegvriendelijke speelplaatsen, het aanmoedigen van actief transport van en naar school, en de organisatie van beweegpauzes en van fysieke activiteiten tijdens schoolpauzes en na schooltijd.
• Het ondersteunen van sportclubs om deelnamekansen voor meisjes en kansarme jongeren te vergroten.
• Het creëren van een veilige en aantrekkelijke gebouwde omgeving om ongestructureerde fysieke activiteit zoals actief spel en actief transport te bevorderen. 
• Een systematische monitoring van fysieke activiteit, sedentair gedrag en eetgedrag op nationaal niveau om beleidsmakers en zorgverleners te voorzien van actuele informatie.

Voor de Belgische resultaten, klik hier. 

(1) Wijtzes, A., Verloigne, M., Mouton, A., Cloes, M., De Ridder, K., Cardon, G., Seghers, J. (2016). Results From Belgium’s 2016 Report Card on Physical Activity for Children and Youth. Journal of Physical Activity & Health, 13 (11 (Suppl 2)), S95-S103.

Voor het wetenschappelijk artikel, klik hier.  

Voor de korte versie van de brochure

Voor de lange versie van de brochure

Viasano werd gevraagd om elke maand een bepaalde voedingskwestie aan te kaarten op de Plantyn-website voor Franstalige leerkrachten lager onderwijs, onder de rubriek « Outils péda ». Voor de 1^e editie van januari ging Viasano dieper in op het tienuurtje: is dit noodzakelijk, hoe luiden de aanbevelingen en wat kan de school doen?

Viasano deelt informatie, advies en materialen. De leerkrachten hebben zo toegang tot de informatiebrochure over het tienuurtje, de onderlegger voor het ontbijt en 2 pedagogische animaties die in de klas gebruikt kunnen worden.

http://primaire.plantyn.com/outils-peda/

 

Afgelopen lente lanceerde Viasano haar campagne over evenwichtige voeding, die lekker eten voor een klein prijsje vooropstelt. De campagne werd specifiek op vraag van de projectleiders gecreëerd nadat zij vaststelden dat zij in hun dagelijks werk steeds vaker met de problematiek geconfronteerd werden. 6 maanden later is dit het resultaat.

 

Hasselt werkt al geruime tijd met de « babbeldoos », een integratieproject voor kinderen die thuis geen Nederlands praten. In augustus werd het thema van gezonde voeding aangeboord met de receptjes van de campagne.

  

In de lagere school van Huldenberg zitten echte chefs! Sinds enkele jaren nemen de leerlingen regelmatig deel aan kookworkshops en deze herfst leerden ze dat het mogelijk is om lekker en evenwichtig te eten met een klein budget.

Tijdens de Viasano-week die Moescroen, Herstal et Marche-en Famenne organiseerden, lag het accent op budgetrecepten, kookworkshops en ontbijten in de klas.

In Moescroen gaf Magali Jacobs, dietiste, psychologe en professor aan het Institut Paul Lambin, een presentatie over « Hoe goed eten voor weinig ». Deze werd gevolgd door een kookworkshop « Groente en fruit : schillen zonder te verspillen ». In Marche-en Famenne werd een kookworkshop georganiseerd met een voor het hele gezin. Op het menu stonden pompoensoep, balletjes in tomatensaus met zoete aardappel en crumble met speculoos. In Herstal werden de activiteiten aan de verschillende doelgroepen aangepast: ontbijten in de klas, soepworkshops of koken met groente.

Bergen zette een informatiesessie op poten voor de gezinshulpen van de organisatie Acasa. Zij werken vaak met een beperkt budget. De presentatie werd gevolgd door een heuse soepbar.

Voor meer informatie en alle nieuwtjes uit onze steden en gemeentes, volg ons op Facebook www.facebook.com/viasano.

 

Geluk, gezondheid en veel plezier – dat is wat het Viasano-team jou wensen voor 2017. Samen blijven we ons inzetten voor een gezondere, actievere en warmere omgeving.

« 2016 was een overgangsjaar vol veranderingen », zegt Prof. Christian Brohet, voorzitter van Viasano vzw. « We creëerden de vzw, het team is verhuisd en we mogen niet alleen twee nieuwe steden maar ook een nieuwe financiële partner verwelkomen. Aan uitdagingen geen gebrek, maar we zijn er meer dan nooit van overtuigd dat we er samen wel geraken. In 2017 werken we verder samen met onze partners: instellingen, organisaties en bedrijven die in ons geloven, de steden, onze experten en locale en nationale beslissingmakers – aan de overgang naar een omgeving die de gezonde keuze gemakkelijk maakt. »  

3461 personen tussen 3 en 64 jaar oud, een representatieve staal van de Belgische bevolking, werden thuis ondervraagd over hun levensgewoontes, inclusief voeding en beweging, en werden opgemeten (gewicht, grootte, buikomtrek).

Bijna de helft van de bevolking (45%) is te zwaar (overgewicht: 29% en obesitas: 16%). Bijna 1 kind op 5 (19%) tussen 10 en 12 jaar weegt teveel.

De obesitasprevalentie is 3 keer hoger bij in de bevolkingsgroep “zonder diploma lagere of middelbare school” ten opzichte van de bevolkingsgroep die onderwijs van het lange type gevolgd heeft: 22,9% vs 7,7%.

Wat betreft onze voeding, vallen er 2 zaken op:

• het grote belang van de producten uit het topje van de voedselpyramide (zij zijn goed voor 33% van onze gemiddelde energie-inname),
• en hoe weinig personen er voldoende groente (5%) en fruit (9%) eten.

Voedselconsumptiepeiling 2014-2015. WIV-ISP, Brussel 2016.

Op vrijdag 25 november vond in Amsterdam het slotevenement van het OPEN project plaats. De 13 betrokken programma’s en alle projectpartners kwamen samen om de resultaten te delen.

Het project had twee doelstellingen. Ten eerste, de 13 programma’s ondersteunen bij het optimaliseren van hun methodologie dankzij regelmatige evaluatie en vormingen tijdens de loop van het project. Ten tweede, obesitaspreventie-acties opzetten gericht aan adolescenten uit kansarme milieus. In België konden we danzkij OPEN voor het eerst die doelgroep aanboren. 5 projecten in evenveel steden bij ons werden geselecteerd om deel te nemen.

De documentaire op de OPEN website stelt de 13 projecten, hun doelstellingen en de resultaten voor. 

Een specifieke Belgische documentaire zoomt in op onze 5 projecten. 

Op de Viasano-website vind je bovendien ook de 5 videos en foto’s van de 5 aparte projecten. 

Het Viasano-netwerk blijft groeien. Deze herfst besloten de gemeentes Modave, in de provincie Luik, en Drogenbos, in Vlaams-Brabant, zich aan te sluiten bij het programma.

      

Het OPEN-project (Obesity Prevention through European Network) loopt op z’n einde. Sinds 2014 werken 13 programma’s in evenveel Europese landen enerzijds aan hun methodologie en anderzijds aan het betrekken van een bijzondere doelgroep : adolescenten uit kansarme milieus. 5 Belgische steden nemen deel aan dit ambitieuze project. Een stand van zaken.

• De doelstelling van het project in Komen-Waasten is voorkomen dat jongeren sport opgeven. Daarvoor werden tal van sportieve en recreatieve activiteiten georganiseerd : een toernooi street basket, een oriëntatieloop en een gezond ontbijt om de dag goed te beginnen of gezonde tussendoortjes om het belang van evenwichtige voeding bij sport te onderstrepen. De vakantiestages hebben ook hun doelpubliek uitgebreid tot 14 jaar (in plaats van tot 12 jaar) zodat ook zij verschillende sportdisciplines kunnen ontdekken.
• De Stad Hasselt werkte samen met Arktos vzw om een preventieprogramma op te zetten voor de jongeren uit een bijzonder kwetsbare wijk. Zo organiseerde de vzw in februari twee kookworkshops waaronder een atelier rond de gezonde brooddoos met een winkeloefening. De tieners leerden het belang van groenten en fruit en ontdekten manieren om te variëren met hun dagelijks lunchpakket. In april namen de meisjes deel aan een tweedaagse fietsuitstap. Voor sommigen was dit de eerste keer dat zij buiten hun eigen tuin met de fiets reden. Een heel avontuur !
• In Moeskroen organiseerde het Viasano-team een ‘Move2School’ challenge om actieve verplaatsingen naar school te promoten : te voet, met het openbaar vervoer, met de fiets, op rolschaatsen. 7 klassen in het eerste middelbaar van twee verschillende scholen namen deel. De meest actieve klassen wonnen een sportief dagje uit in de Ardennen.
• In Marche-en-Famenne had het ‘Sportez-vous bien’ project als doelstelling om jongeren tussen 12 en 16 jaar zin te doen krijgen in beweging. Het project vond plaats tijdens de schoolvakanties tijdens stagedagen die georganiseerd werden door de straathoekwerkers. De jongeren konden proeven van verschillende sporttakken : atletiek, klimmen, schermen, boks etc. De straathoekwerkers helpen hun ook verder als zij zich in een club willen inschrijven.
• ‘Les ados bougent pour leur santé à Liège’ is een project in samenwerking met een toekomstige leerkrachten. De doelstelling is om hun te sensibiliseren voor het belang van evenwichtige voeding en regelmatige beweging. In het kader van het OPEN project organiseerden zijn pedagogische ateliers in het 5^e en 6^e De kennis die ze opgedaan hebben, komt ongetwijfeld van pas in de rest van hun loopbaan!

Het OPEN project loopt op z’n einde in november, en we sluiten af met een groot slotevenement op 25 november in Amsterdam. De 13 programma’s, hun coördinatoren en de wetenschappers die deelnamen aan het project zullen de resultaten voorstellen en best practises delen. De doelstelling is om deze projecten voor adolescenten op een duurzame manier verder te zetten. Voor meer informatie over de conferentie in Amsterdam, contacteer Valerie Bruyninckx op 0033 2 210 44 85.

Volg in tussentijd alvast #opentomove, een online communicatieplatform dat fysieke activiteit bij jongeren wil promoten. Blijf op de hoogte over de details van het evenement via www.twitter.com/open_eu.